Personal kompüter (PC) hissələri, bir sistemin düzgün işləməsi üçün birlikdə işləyən müxtəlif komponentlərdən ibarətdir. Hər bir hissənin öz funksiyası və önəmi vardır. Bu yazıda, PC hissələrini və onların funksiyalarını ətraflı şəkildə izah edəcəyik.

1. Ana Kart (Motherboard)

Ana kart, kompüterin mərkəzi hissəsidir və digər bütün komponentləri birləşdirən əsas dövrədir. Əgər ana kart olmasaydı, digər hissələr bir-biri ilə əlaqə qura bilməzdi. Ana kartın üzərində prosessor (CPU), yaddaş (RAM), sərt disk və digər komponentlər üçün yuvalar mövcuddur. Ayrıca, ana kartda müxtəlif portlar (USB, HDMI, Ethernet və s.) və genişləndirmə slotları (PCI, PCIe) yerləşir.

Ana Kartın Əsas Funksiyaları:

• Komponentlərin bir-biri ilə əlaqəsini təmin etmək.

• Elektrik enerjisini komponentlərə paylamaq.

• Yaddaş, prosessor və digər cihazlar arasında məlumat mübadiləsini təmin etmək.

2. Prosessor (CPU - Central Processing Unit)

Prosessor, kompüterin beynidir və bütün əməliyyatları yerinə yetirən əsas hissədir. Prosessorlar, proqramları işə salmaq, məlumatları emal etmək və istifadəçinin istəklərinə cavab vermək kimi funksiyaları yerinə yetirir. Müasir prosessorlar çoxnüvəli (multi-core) olurlar, bu da bir anda bir neçə əməliyyatı yerinə yetirməyə imkan verir.

Prosessorun Əsas Funksiyaları:

• Məlumatları emal etmək və hesablama aparmaq.

• Əmrləri yerinə yetirən əsas vahid olaraq proqramın işləməsini təmin etmək.

• İstifadəçi ilə kompüter arasındakı qarşılıqlı əlaqəni idarə etmək.

3. Yaddaş (RAM - Random Access Memory)

RAM, kompüterin müvəqqəti yaddaşıdır və prosessorun daha sürətli işləməsini təmin etmək üçün istifadə olunur. RAM, işləyən proqramların və verilənlərin müvəqqəti saxlanmasını təmin edir. RAM, məlumatları sürətlə oxuyur və yazır, buna görə də kompüterin ümumi performansını artırır.

Yaddaşın Əsas Funksiyaları:

• İşləyən proqramların və məlumatların saxlanmasını təmin etmək.

• Prosessorla məlumat mübadiləsini sürətləndirmək.

• Kompüterin ümumi performansını artırmaq.

4. Sərt Disk (HDD/SSD - Hard Disk Drive / Solid State Drive)

Sərt disk, məlumatların daimi saxlanması üçün istifadə olunan komponentdir. Ənənəvi sərt disklər (HDD) məlumatları mexaniki üsulla saxlayır, amma müasir SSD-lər (Solid State Drive) məlumatları elektronika ilə saxlayır və çox daha sürətlidir. SSD-lər həmçinin daha davamlıdır, çünki mexaniki hissələrdən ibarət deyillər.

Sərt Diskin Əsas Funksiyaları:

• Sistem əməliyyatlarını və faylları daimi saxlayır.

• Kompüterin məlumatları saxlama və oxuma sürətini təyin edir.

• SSD-lər daha sürətli məlumat ötürülməsi təmin edərək, kompüterin ümumi sürətini artırır.

5. Qrafik Kart (GPU - Graphics Processing Unit)

Qrafik kartı, kompüterin vizual çıxışını idarə edən və ekran görüntülərini emal edən komponentdir. Əgər siz oyun oynamaq, video redaktə etmək və ya 3D dizayn ilə məşğul olmaq istəyirsinizsə, güclü bir qrafik kartına ehtiyacınız olacaq. GPU, yüksək keyfiyyətli görüntülərin yaranmasını və daha sürətli renderləməni təmin edir.

Qrafik Kartının Əsas Funksiyaları:

• Vizual məlumatları emal etmək və ekrana çatdırmaq.

• 3D və video oyunları üçün renderləmə və vizual təcrübəni yaxşılaşdırmaq.

• İstifadəçinin vizual tələblərinə cavab vermək (məsələn, video redaktəsi və qrafik dizayn).

6. Qida Təchizatı (PSU - Power Supply Unit)

Qida təchizatı, kompüterin bütün hissələrinə enerji təmin edən cihazdır. Hər bir komponent, müəyyən bir elektrik enerjisinə ehtiyac duyur və PSU bu enerjini düzgün şəkildə təchiz edir. PSU olmadan kompüter heç bir fəaliyyət göstərə bilməz, çünki bütün hissələr enerji tələb edir.

Qida Təchizatının Əsas Funksiyaları:

• Kompüterin bütün hissələrinə enerji təmin etmək.

• Gərginlik və cari tənzimləmək, komponentləri qorumaq.

• Bütün sistemin düzgün işləməsini təmin etmək.

7. Soyutma Sistemi (Cooler və Yağışlı Soğutma)

Kompüterin işlədiyi zaman bir çox komponentlər, xüsusilə prosessor və qrafik kartı, yüksək temperaturda işləyir. Bu komponentlərin yüksək temperaturda uzun müddət işləməsi onların zədələnməsinə səbəb ola bilər. Soyutma sistemi, bu komponentləri sərin saxlamağa və sistemin sağlam şəkildə işləməsini təmin etməyə kömək edir.

Soyutma Sisteminin Əsas Funksiyaları:

• Komponentlərin temperaturunu nəzarət altında saxlamaq.

• İstilikdən qorumaq və kompüterin ömrünü uzatmaq.

• Sistem performansını artırmaq (çünki yüksək temperaturda performans düşə bilər).

8. Korpus (Case)

Korpus, kompüterin bütün hissələrini bir arada saxlayan çərçivədir. Bu hissə, həmçinin kompüterin daxili hissələrinin qorunmasını təmin edir. Kompüterin komponentləri bir yerə quraşdırıldıqdan sonra, korpus bu hissələrin təhlükəsizliyini və yaxşı hava dövranını təmin edir.

Korpusun Əsas Funksiyaları:

• Bütün komponentləri birləşdirmək və qorumaq.

• Kompüterin xarici görünüşünü və estetik cəhətini təmin etmək.

• Hava dövranını təmin edərək komponentlərin düzgün işləməsini dəstəkləmək.

Nəticə

PC hissələri bir-biri ilə mükəmməl əlaqədə işləyərək, kompüterin düzgün fəaliyyətini təmin edir. Hər bir hissə öz funksiyasını yerinə yetirərkən, ümumi performansın yaxşılaşdırılmasına xidmət edir. Sisteminizin məqsədinə uyğun olaraq, düzgün seçimlər edərək güclü bir kompüter qurmaq mümkündür. Kompüter hissələrinin doğru şəkildə seçilməsi və optimallaşdırılması, həm iş, həm də əyləncə üçün ən yaxşı təcrübəni təmin edəcəkdir.